16 - боб
Барзанги араб йиқилганда, мен таъқибчиларнинг бирини кўрдим. У менинг олдимга югуриб келди ва зарба бермоқчи бўлди. Мен бу зарбани ўтказиб юбордим, чунки қўлларим бўш бўлиши кераклигини тушунардим. Шу билан бирга унинг бошқа қўлидан кўзимни узмасдим. Қароқчи қуролини олиш учун чўнтагига қўлини солганда, мен пайт пойлаб, унинг бош бармоғидан ушлаб, уни қайирдим. У қаттиқ қичқириқ билан ерга йиқилиб тушди. Мен унинг пистолетини тортиб олдим ва калласига ўқ уздим.
Бирдан югуриб келган одамлардан атрофимизни оломон босди. Оломон ичидан биз томонга келаётган қолган таъқибчиларга кўзим тушди. Мен Уильямни ушлаб олдим ва тепага қарата ўқ уздим. Одамлар ерга йиқилди.
Биз яна кичкина қоронғу кўчалардан қоча бошладик. То саҳрога етиб бормагунимизча тўхтамадик.
-Бу ёққа! – дедим мен Уильямга.
Мен билан тортишиб ўтиришга унинг кучи ҳам, вақти ҳам йўқ эди. Шундай қилиб, биз нотаниш, қоронғу, лекин эркин маконга кириб келдик.
Қумларда қоқилиб-туртиниб, бир соатга яқин югурдик. Ҳамма жой қум. Қум оёқларимизга ёпишар, кўзларимиз ва бурнимизга кирарди. Биз энди югурмасдик, аранг оёғимизни кўтариб судралиб юрардик.
-Тўхтаманг, чуқур-чуқур нафас олинг! – деб қўллаб-қувватлардим мен Уильямни. – Режам қўл келди, шекилли. Эҳтимол, қотиллар ҳали ҳам шаҳарда бизни қидириб юришгандир. Аммо тўхтамаслигимиз керак.
-Баҳрайнгача ҳали узоқми?
-Буни сўрамаганингиз маъқул.
Биз тезликни пасайтирмасликка ҳаракат қилиб, индамай кетардик. Барзанги қотиллардан имкон қадар узоқроқ масофага кетишимиз кераклигини тушунардим. Машинада улар бизни қува олмайдилар, чунки саҳрада ҳаттоки “БМВ” ҳам тиқилиб қолади. Эҳтимол, улар осонликча бизни тарк этишмас.. Нима бўлган тақдирда ҳам, тез орада биз қаерга йўл олганимизни билиб олишса керак.
Тўсатдан бизнинг орқамизда қандайдир овозлар эшитилди. Биз тўхтаб, орқага қарадик.
-Булар ўша, - дедим мен.
Уильям қўрқиб кетди, у ваҳимага тушгани юзидан билиниб турарди, аммо қўрқувга берилишга вақт йўқ. Бу вақтга келиб саҳронинг ўзига хос ландшафтига кўра, юриш янада қийинлашди. Оёғимиз қумнинг ичига чуқур кирганича, сўнгги кучимизни тўплаб юришни давом эттирардик. Мен бир нарсадан қўрқардим: ишқилиб қумли бўрон бошланиб қолмасин.
-У ерда нималар бор экан? – сўради Уильям навбатдаги бархан чўққисидан ўтганимизда.
Мен қоронғуликка қарадим. Чироқлар, палаткалар ва жониворларнинг соялари.
-Бадавийлар.
Бу бизнинг ягона имкониятимиз эди. Уильям, ҳадемай баримиз таъқибчиларнинг тузоғига илинамиз дегандай, ҳам руҳан, ҳам жисмонан толиққан кўринади. Сўнгги кучларимизни тўплаб, барханнинг бошқа томони – аҳоли яшайдиган томонга йўл олдик.
Қишлоққа етиб боргач, туяларнинг олдида ўрмалашиб юрган одамни кўрдик. Биз унинг олдига яқинлашганимизда, у бизга қараб жилмайди. Тасодифни қаранг-а! Воажабо! Бу ерларда дўстона чеҳрани учратишни сира ўйламанган эканман. Мен у билан арабча гаплашишга ҳаракат қилдим. Яна бир кутилмаган тасодиф. У инглизчада сўзлашишни билан экан.
-Жаноблар, нима бўлди? – сўради у бизга бошдан–оёқ тикилиб. У ҳамон жилмайиб турарди.
-Биз мусибатда қолдик... – дедим зўрға. Узоқ юрганимиздан менинг оёқларим титрарди. – Бизни таъқиб қилишаяпти... улар бизни ўлдиришмоқчи.
-Нима қилган эдиларинг?
-Биз ҳеч қандай ёмон иш қилмадик... – деб гап бошладим.
Икир-чикир тафсилотларга берилишни истамасдим. Аммо бахтимизга бадавий дўстпарвар бўлди, “етарли” демоқчидай, қўлини силтади.
-Ҳа, бўпти... – деди у. – Кўринишингиздан яхши одамларга ўхшайсиз. – У жилмайди ва бизни катта палаткалардан бирига бошлади. – Бугун менинг азиз меҳмонимсиз. Енг, ичинг, биз билан бирга ҳордиқ чиқаринг.
Бизни ким ва қаерданлигимизни ипидан–игнасигача суриштирмаганлигидан хурсанд бўлиб, Уильямга қарадим ва елка қисдим. Уильям чарчаганидан оёғида зўрға турарди. Биз нотаниш одамнинг орқасидан индамай чодирга йўл олдик. Бу ерда бир нечта эркаклар чилим тортиб ўтиришган экан. Бчкарига кириб борганимизда, ҳаммаси бизга бир қараб қўйишди, аммо ҳеч нарса дейишмади. Дўстимиз араб тилида алланима деди ва бир неча дақиқадан сўнг бизга хамиртирушсиз нон, пишлоқ, асал ва чечевица (ёсмиқ)дан тайёрланган таом келтиришди.
Тамадди қилиб бўлгач, Уильям наша ҳидидан шу заҳотиёқ қўй териларида ётганича, ухлаб қолди. Янги дўстимиз ёнимга ўтирди ва ўзини Хашанни деб таништирди. Қолган эркаклар юзини тошдек бақрайтириб ўтирган бир пайтда, Хашанни тўлқинланиб гапирарди ва доим тиржаярди. Буни мен ўзим учун қайд қилдим. Хашанни инглиз тилида яхши гапирарди, аммо бирозгина акценти бор эди. Унинг гапларини маъносини илғаб олиш учун, бутун диққат-эътиборимни Хашаннига қаратардим. Бироз вақтдан сўнг у гапини давом эттирди.
-Сизлар қандайдир кўнгилсиз воқеаларга дуч келганмиз, дедингиз. Бизникида уч кун қолишларингиз мумкин. Биз сизларни ҳимоя қиламиз ва бунинг эвазига ҳеч нарса талаб қилмаймиз.
-Раҳмат сизга... – деб гап бошладим мен.
-Аммо уч кундан кейин сизлар билан нима юз берганини сўзлаб берасиз, акс ҳолда бизни тарк этишингизга тўғри келади. – У бирозгина жим турди. – Бўлмаса, сизларни ўлдирамиз. Бадавийларда шундай қилинади.
Гапларини айтиб бўлгач, Хашанни бизга қараб яна жилмайди, аммо у мутлақо жиддий гапираётганини тушундим. Мен унга таъзим қилдим.
-Меҳмондорчилик ва меҳрибонлигингиз учун сиздан миннатдормиз.
Хашанни кулиб юборди ва хурсандчилигидан қарсак чалиб юборди.
Тинкам тамомила қуриганидан кўзим кетиб қолибди ва маза қилиб тўйиб ухлабман.
Кейинги куни биз Хашаннидан бир қадам ҳам жилмадик. У қандай қилиб туяларни парваришлашини кузатдик. Кун-фу жанговар санъатини ўрганиш жараёнида мен кўплаб ҳайвон ва қушларнинг қилиқларини ўрганиб чиққанман. Фақатгина туянинг одатлари мен учун жумбоқлигича қолганди. Бирдан мен билмасдан ем бор қопга тегиб кетдим. Нима юз берганини англаб олгунимча, туя мен тарафга бўйнини чўзди. У кутилмаган ҳолатда хириллаб, юзимга тупурди. Уни ҳайдаб юбориш мақсадида бақирдим, аммо туя тишларини кўрсатиб, мени тишламоқчи бўлди. Шунда ўрнимдан қўзғалиб, қоча кетдим. Аммо туя мени орқамдан қувди. Ундан қочиб, чодирлардан бирига югуриб кирдим ва беркиндим. Мен чодирда яширинганимча, энди нима бўлар экан, деб кутиб ўтирардим. Бироқ Уильямни, Хашаннини, ҳаттоки юзини тошдай қотирган одамларнинг ҳам хоҳолаб кулишларидан бошқа ҳеч нарса эшитмадим.
-Туя, бу одам менинг озиқамга шерик бўляпти, деб ўйлаган, - деб тушунтирди менга ёрдамга ташланган Хашанни. Шунда ҳам тиржайишидан унинг оғзи қулоғигача эди. Хашанни жаҳли чиққан туяни жойига олиб бориб бойлади, сўнг туя қопдаги емини индамай ейишга тушди. Хашанни иккимиз бир-биримизга диққат билан қарадик.
-Бироздан кейин туяда юришни сизга ўргатаман, - деди у менга.
Олдинига Хашаннининг бу таклифи менга ёқмади, аммо кейин миямга бир фикр келди: Уильям билан бу саҳродан фақатгина мана шу “саҳро кемалари”да қочиб қутулишимиз мумкин.
-Қачонлардир биз шу кунларимизни яна эслаймиз, - кулди Уильям.
-Мени Лоренс деб чақира қолинг, - дедим унга.
Уильям иккимиз байдавийлар ҳимоясида юрганимизга икки кун бўлди. Шу вақт ичида уларнинг ҳаёт тарзи ҳақида кўп нарсаларни билиб олдим. Бу одамлар ўта жиддий, имон-эътиқодли эди; ҳақиқий мусулмон сифатида улар бир кунда беш вақт намоз ўқишарди, тамадди қилишдан олдин албатта дуо қилишарди. Хашанни бизни бир чодирдан иккинчисига олиб ўтарди. У ерда эркаклар, аёллар ва болалар ажойиб гиламларни тўқиш ва бошқа нарсаларни тайёрлаш билан машғул эди. Улар тайёр маҳсулотларни яқин орадаги шаҳарда сотиб, тирикчилик ўтказарди. Бир нарсага ҳайрон қолардик, қандай қилиб бадавийлар ўз ҳунарлари туфайли ҳосилдорликсиз саҳрода ҳаёт учун зарур бўлган барча нарсаларни таъминлай оларди.
Ҳўжайинимиз ҳақиқатдан ҳам меҳмон келганига чин дилдан хурсанд бўларди. У бизга туяларда юришни ўргатди ва соатлаб Уильям билан унинг бизнесига оид бўлган масалалар ҳақида суҳбатлашиб ўтирди. Бироқ Хашаннининг огоҳлантириши ёдимда. Учинчи куни эрталаб биз саҳрога йўл олдик. АҚШнинг бир неча юз долларига бизни туя, сув ва озиқ-овқат билан таъминлашди. Буларнинг ҳаммаси Катарга етиб боргунимизгача етса керак. Катар шаҳрида катта ёрдам кўрсатиши мумкин бўлган ишончли одамни қандай топишни Хашанни бизга атрофлича тушунтириб берди.
-Уйга кетиш қандай яхши... – деди Уильям шаҳарга яқинлашганимизда. Тўғрисини айтганда, ҳали олдинда бизни нималар кутаётганлигини ҳеч ким билмасди. Лекин бир нарсага ишончим комил эди: то Уильямни ўз она юртига соғ ва саломат етказиб қўймагунимча, тинчланмайман.
-Қани марҳамат, ичкарига киринг! – деди хушчақчақлик билан думалоқдан келган кимса. Бадавий дўсти сингари, у ҳам тинмай жилмайиб турарди. Бу одам ҳам инглиз тилини мукаммал билиши бизни ҳайратда қолдирди.
-Икки сариқ чизиққа* қарамасдан биз туяларни боғлаб қўйганимизни унга айтма, - деб пичирлади Уильям кичкинагина эшикдан ўтиб дўкончага кирганимизда. Хонада бухур ва нашанинг ҳиди келарди. Кўринишидан, бу қандайдир туристик фирмага ўхшаган бино эди. Бу ерда биз Сандра билан боғланишга муяссар бўлдик. Хуллас, яна бир тутинган дўстимиз Катардан Баҳрайнга борувчи кемага иккита билет тақдим этди.
-Бугун шу ерда тунаб қоласиз, - деди у. – Рейс эртага эрталаб бўлади.
-Бу сенга “Меридиан” эмас... – деди Уильям каравотга чўзилиб. Дўстимиз бизни қолдирган хона ивирсиган бўлиб, иккита тор каравоти бор эди. Аммо ношукурчилик қилиш гуноҳ бўлади. Ювиниб олишимиз учун бадавий бизга сув берди. Биз енгилгина ювиндик, соқолларимизни олдик ва оппоқ чойшаб солинган ўринга ётдик. Тоза ўринда ҳеч бир хавф-хатарсиз тўйиб ухлаш қандай мазза!
Корабль тўлиб–тошган, палубаларда деҳқонлар ҳайвонлари билан бирга тиқилишиб ўтиришарди. Рейс бир соатдан узоқроққа чўзилди, ваниҳоят Баҳрайнга етиб келгач, биз енгил нафас олдик. Бизни Юлиан исмли немис кутиб олди. Унинг ўзи бизни консператив квартирага олиб борди. У ердан биз паспорт, зарур бўлган қоғоз ва авиабилетлар билан чиқдик.
- Сизларни қидиришаётган бўлса керак, шунинг учун эҳтиёт бўлинг, - деди Юлиан.
Мен билетларга қарадим. Болгария авиалиниялари. Америка Қўшма Штатларига бошқача, чалғитадиган йўллар билан боришга тўғри келади. Буларнинг ҳаммасини Сандра бошқараётганини билардим. Жуда ажойиб қиз–да. Эҳтимол, бу ортиқча ҳадиксирашдир, аммо унинг таваккал иш тутишга ҳаққи йўқ. Янги паспорт бўйича, энди мен Антонио Каррерас исмли итальян бизнесмени, Уильям эса – Нидерландиялик Уолтер Шмидт.
Учинчи куни биз Нью-Йоркдаги Кеннеди халқаро аэропортига муваффақиятли қўндик. Уильям қилган меҳнатим учун менга ҳиммат кўрсатиб, мукофотлади.
-Саудия Арабистонига энди қадам босмайман, - дедим мен Уильямга кўз қисиб. Бироқ тақдир тақозосини қарангки, Мен тез орада янги хизматга тайинландим. Бироқ тақдир тақозосини қарангки, бу хизмат менга яна Арабистон юртини эслатди: мен Буюк Британия, Италия ва Кипрдаги Саудия Арабистонининг элчиси, жаноб Амин Файёднинг тан қўриқчиси вазифасини эгалладим.
