30 - боб
-Шейн, мен Исо Масиҳга имон келтирдим, шунинг учун ҳам бахтиёрман.
Хуллас, унга ростини айтдим.
-Нима-а-а? “Исо-о-о”... Бу қандайдир янги тури бўлса керак-да. Олдин мен бундай наркотик тури ҳақида ҳеч нарса эшитмаганман. Уни қаердан олдинг? – сўради Шейн.
-Шейн, мен жиддий гапиряпман. Бу кеча мен Худога мурожаат қилдим ва тамомила бошқача одамга айландим. Нақадар бахтлиман!
Шейн кулиб юборди. Кўриниб турибдики, у гапларимга ишонмади. Лекин мен Майкл Райт, у билан учрашувим ва суҳбатларим, унинг Исо Масиҳ ҳақидаги ҳикоялари тўғрисида ҳаммасини Шейнга сўзлаб бердим.
-Шейн, бундай хунсандчиликни ҳис қилишим учун ҳеч қандай наркотик керак эмас. Сенга бир гапни айтай, қулоқ сол. Ҳар сафар наркотик қабул қилганингда ўзингни сархуш ҳис қилиб, роҳатланасан. Аммо ўзингни янада яхшироқ ҳис қилишинг учун кейинги сафар янада кўпроқ наркотик қабул қиласан, яъни наркотик миқдорини оширасан. Шейн, бахтиёрлик шундан иборатми? Бу касаллик, тобелик, мутелик. Буни хоҳлаганингча номлайвер, аммо наркотик ботқоқ каби сени ўз гирдобига тортаверади. Оқибатда сени жар ёқасига етаклаб, жарликка йиқитмагунча, шу аҳвол давом этаверади. Фақат битта йўлинг қолади – бу ҳам бўлса тўғридан–тўғри жаҳаннамга жўнаш.
Шейн бошини қуйи тушириб ўтирарди, бундай бўлишини ўзи ҳам жуда яхши биларди.
Шейнга қилган ибодатим ва қаҳр-ғазабдан қутулганим ҳақида сўзлаб бердим. Шунингдек, сигареталардан куйган жойларим ва ҳаётимни Исо Масиҳга топширганимдан кейин рўй берган ажойиб ҳодисалар ҳақида гапириб бердим.
-Сендаги ўзгаришни дарров сездим, - деди Шейн ажабланиб. – Фақат бу сафар яхшигина наркотикни қўлга киритиб, мазза қилиб истеъмол қилгансан, деб ўйлабман.
Шейн ҳайрон бўлганча, бошини сарак-сарак қиларди. Юҳанно баён этган Хушхабардаги сўзларни эслаб, унга дедим:
-Сен фақатгина ишонч билан ибодат қилсанг, бас, бошқа ҳеч нарса керак эмас.
Шейн диққат билан гапларимга қулоқ соларди. Мен рост гапираётганимни тушунди. Қачонлардир Майкл билан тортишмай, саволлар берганим сингари, у менга ҳар хил саволлар билан мурожаат қиларди.
-Лекин барибир бир нарсага тушунмадим: нима учун Исо ўлиши керак бўлди? Нега Худо бундай қилди? – сўради у.
Бирозгина ўйланиб қолдим. Мен учун ҳам буларнинг ҳаммаси янгилик бўлган. Аммо ҳозир имон келтирдим. Мен Худо билан учрашдим ва Унинг кечиримини ўзимда ҳис қилдим. Бироқ ўз тажрибамни бировга тушунтириш жуда қийин , айниқса, ўша одам инглиз тилини билмаса.
-Шейн, Худо – муқаддас ва мукаммал, - деб гап бошладим. – Биз эса мукаммалликдан анча йироқдамиз. Ҳаммамиз гуноҳкормиз. Ҳаттоки дунёдаги энг юқори мартабали инсон ҳам Худонинг мезонларига мос келмайди. Бу тўғрида Муқаддас Китобда айтилган. Бу - Худо бизни яхши кўрмайди, дегани эмас. Тўғрисини айтадиган бўлсак, биз Худо билан бўлишимизни У хоҳлайди. У Ўз Ўғли Исони маълум бир вақтга инсонга айланиш учун ҳам ерга юборган. Инсонга айлангач, ҳақиқатдан ерда яшаш қандайлиги ва биз каби азоб тортиш нақадар машаққатли эканини тушунишини У бизга кўрсатди.
-Буларни тушундим, яна нима? – деди Шейн бетоқатлик билан.
-Исо хочга тортилиб, ҳалок бўлганда, У бизнинг ўрнимизга ҳалок бўлди. Биз кечиримга муяссар бўлиб, Худо олдида Унинг Масиҳи муқаддаслигига эга бўлган ҳолатда намоён бўлишимиз учун, У бизнинг барча гуноҳларимизни Ўзига олди. Мана нима учун Исо мукаммал қурбонликка айланди. У бизнинг ўрнимизга ҳалок бўлди, яъни аслида қилган барча гуноҳларимиз учун биз ҳалок бўлишимиз керак эди, аммо У бизга абадий ҳаётни инъом этиш учун Ўз жонини қурбон қилди. Яъни, биз абадий ҳаётни ёки ўлимни – иккисидан бирини танлашимиз керак бўлган.
-Демак, биз ҳаммамиз қилган гуноҳларимиз учун жазо олишимиз лозим эди, лекин Худо бизни бундай жазодан ҳалос этдими?
-Ҳа, шунга ўхшаш. Худо фақат бизни жазодан ҳалос этмади. Гуноҳларимиз учун жазо шундайлигича қолаверади. Фақат бу жазони биз эмас, Исо олади.
Мен бироз ўйланиб турдим ва бу ҳақиқатни Шейнга соддароқ қилиб, ҳаётий мисолда тушунтиришга қарор қилдим.
-Бир бор экан, бир йўқ экан, бир уйда икки болача бор экан. Улар бирга катта бўлишибди, катта бўлгач, улар яқин ва иноқ дўстга айланишибди. Йиллар ўтибди, иккиси ҳам ўз йўлларини танлаб кетишибди. Улардан биттаси судья бўлиб, жуда катта обрў-эътибор қозонибди. Бошқаси эса енгил пул топиш йўлидан бориб, ёмон компанияга қўшилиб, ўғрига айланибди. Кунларнинг бирида судья не кўз билан қарасинки, жиноятчи курсисида болаликдаги яхши кўрган дўсти ўтирган экан. Унинг олдида катта муаммо турарди: нима қилиш керак? Судья сифатида дўстини қонунга биноан жазолаши керак, яъни ўғрига катта миқдорда жарима тўлатиши лозим. Бироқ судья шуни ҳам билардики, ўғри дўсти бундай жаримани тўлолмасди. Агар дўсти жаримани тўлолмаса, уни қамаб қўйишлари турган гап.
-Хўш, кейин-чи, кейин нима бўлди? – сўради Шейн.
-Судья ўз вазифасини бажарди ва тегишли ҳукмни ўқиди. Аммо ҳукмни ўқиб бўлгач, ўрнидан туриб, судьялик париги ва мантиясини ечди. Суд залида ўтирганларни ҳайрон қолдириб, жиноятчи курсисида ўтирган дўстининг олдига борди, чўнтагидан чек дафтарчасини олди ва яхши кўрган дўсти учун жарима тўлади. Энди унинг дўсти озод. Ҳеч қандай ҳукм ҳам, қарз ҳам, жарима ҳам йўқ. Мутлақо ҳеч нарса.
-Демак, судья – бу Исо, шундайми?
-Ҳа-да, у Худони намоён қилади. Бир нарсани уқиб ол: судья қонунни ифодалайди, шунинг учун у қонун билан чамбарчас боғланган. У дўстининг қилган ўғирлигига енгил-елпи қарамади. Судья дўстининг жаримасини ўзи тўлашни лозим топди. Судья сифатида у олди-берди қилолмасди. Шунинг учун у вақтинчага, ҳа, айнан вақтинчага судья париги ҳамда мантиясини ечди ва ўғри жазоланувчининг курсиси ёнидан жой олди.
-Ана энди тушундим. Менга ўша оятни яна бир қайтар. Ишонч ва абадий ҳаёт ҳақидаги оятни.
-Бу ҳаворий Юҳанно баён этган Хушхабар, учинчи боб ўн олтинчи оят: “Зеро Худо оламни шунчалик севдики, Ўзининг ягона Ўғлини берди, токи Унга ишонган ҳар бир киши ҳалок бўлмасин, балки абадий ҳаётга эга бўлсин”.
Мен оятни ёддан айтаётганимда, Шейннинг кўзидан ёш оқарди.
-Шейн, сен ҳам Худога ишониб, абадий ҳаётга эга бўлишни хоҳлайсанми? – ундадим уни. – Сен ҳам мен сингари кечиримга эга бўлиб, Худо билан тинчлик ва хурсандчиликка эришишни хоҳлайсанми?
-Ҳа, - деди қатъий равишда Шейн. – Лекин нима дейишни билмайман. Қандай ибодат қилишни ҳам билмайман.
-Шейн, мен ҳам олдин ибодат қилмагандим, кеча кечқурун биринчи бор ибодат қилдим, - деб эслатдим унга. – Агар хоҳласанг, биз иккаламиз ибодат қиламиз.
Олдин мен гапирдим, кейин у қайтарди. У Худодан кечирим сўради. Ўзининг олдинги ҳаётидан воз кечиш истагида эканлиги, юрагини Исо учун поклаши ҳақида гапирди. Шундай қилиб, умримда биринчи бор ким биландир, қолаверса, ким учундир биргаликда ибодат қилдим. Бу ниҳоятда ажойиб эди. Шейннинг юзидан кўз ёшлари оқарди. У қўлимни ушлаб, ўз она тилида ибодат қилди. Мен бирорта сўзни ҳам тушунмадим, аммо тили орқали юракдан айтилаётган илтижо чиқаётганига қатъий ишонардим.
Шейнга Майкл билан учрашув уюштирдим. Майкл бизни Муқаддас Китобни ўрганиш қўлланмалари билан таъминлади. Шейн инглизчада яхши гапирарди, аммо биз Майкл иккимиз унга Шри-Ланка тилида Муқаддас Китобни топишни истардик. Бироқ қамоқхонада қўлимдан нима ҳам келиши мумкин? Фақат ибодат қилиш! Майкл бўлса вақтини бекор ўтказмасди: у жамоатидаги имондошлардан Шри-Ланка тилида Муқаддас Китоб бор-йўқлигини суриштирди. Мўъжиза юз берди, имонли бир аёлнинг уйида бор экан. Шейн бениҳоят хурсанд бўлиб кетди. Кўп йиллик тажрибага эга бўлган наркоман Шейн бир неча ҳафтадан сўнг наркотикка тобеъликдан ҳалос бўлди.
Бироз вақт ўтгач, Майкл немис тилидаги Муқаддас Китобни изларди. Зигги – тўлиқ исми Зигфрид фон Гребер, бошида ўзини таништириши бўйича – қирқ ёшларга кирган бесўнақай одам, ашаддий чекувчи, Берлинда туғилган. Бу ишбилармон ўз даврида фонд биржасида ҳийлагарлик йўли билан катта бойлик орттирган. Ҳозирда эса узун оқарган сочлари, тикка-тикка ўсган майлаби ва футболкадан чиқиб турган катта қорни уни моҳир ишбилармонлигидан эмас, балки байкерга ўхшаганидан далолат бериб турарди. У безбет ва такаббур кимса эди. Зигги ҳеч қандай сабаб ва мақсадсиз, бунинг устига ҳар қандай раҳбарга қарши чиқарди, ишқилиб ғалаён кўтарса бўлгани. Шунингдек, кўпинча ошхонадагилар билан тил топишиб, қўшимча озиқ-овқат олишга муяссар бўларди. Бу жанжалкаш контробанда учун қамалган бўлиб, ўзи ҳақида алланималарни тўқиб ташарди. Зигги рост деб айтган гапларининг биттасига ҳам ишонмасдим. Зигги билан маълум бир қизиқишларимиз бор эди, шунинг учун ҳам қамоқхонага келишим биланоқ у билан тил топишиб олганман. Зигги ижодий инсон сифатида, кўп вақтини оддий гугурт доналаридан денгиз кемаларининг мураккаб моделларини ясаш билан ўтказарди. Кўпинча кутубхонада бирга ўтириб қолардик: мен расм чизардим, у эса – модел йиғиш билан банд бўларди. Бизнинг “асарларимиз”га талаб жуда зўр эди, шунинг учун ҳам “меҳмонхонамиз” шарт-шароитида сигарета ва бошқа қўшимча нарсаларга эҳтиёж сезмасдик. Иккимиз ҳам ўзимизни керакли нарсалар билан таъминлаб турардик.
Мен биринчи Зиггига Исо билан учрашувим ҳақида сўзлаганимда, у мени калака қилиб устимдан кулди, ўша кундан бошлаб менга “воиз” деб ном қўйиб олди. У мени ҳурмат қиларди, аммо бошқа одамлар сингари бу дунё уни тўғри йўлдан адаштирди, шунинг учун ҳам эътиқодга ҳеч қандай қизиқиши йўқ эди. Ундан хабар оладиган ҳеч қандай таниши ёки қариндош-уруғи йўқ. Шундай қилиб, уни Майкл Райт билан кўндирдим. Майкл билан учрашув унга ёқаётганга ўхшарди, аммо Зигги биродарим Майклни орқасидан ёмонлагани кўриб, учрашувлар кетида Зиггининг ҳийла-найранглари турганига амин бўлдим. Учрашувлар Зигги учун бепул бир шиша лимонад ёки плитка шоколад олишнинг яна бир усулига айланганди.
Бир куни Зигги билан унинг камерасида тортишиб қолдим. Бу бемаъни баҳс эди. У бирданига Майклни сўкди ва ақл бовар қилмайдиган сўзлар билан Худони таҳқирлади. Бу эса менинг тинчлигимни бузди: Зиггидан ниҳоятда жаҳлим чиқди.
-Ҳой воиз, қани менга айт-чи! - деб бақира бошлади Зигги оғзидан кўпигини оқизиб, - бу камеранинг, бу сассиқ чўчқахонанинг қаерида Исо турибди?
Мен Зиггига яқинлашдим ва тишларимни ғижирлатганимча, унга дедим:
-Исо сенга Майкл орқали келади.
-Ҳа! Майкл деганинг - бу жилмайиб турган тентак, эътиқод ҳақида тинмай жаврайди, мавжуд бўлмаган Исо тўғрисида қоғозларми–ей, китобларми–ей кўтариб юради. Иложини топиб, Майклни бу ерга олиб кирсам, аслида бу ерда нималар бўлаётганини ўз кўзлари билан кўрарди.
Мен ич-ичимдан, қалбимнинг қаъридан аста-секин қайнаб келаётган олдинги ғазабимни ҳис қилдим. Қаҳр-ғазабни бошқара олмасдим. Мен Зиггини кўйлагининг ёқасидан ушладим.
-Майкл тўғрисида яна бирор нима дейдиган бўлсанг, ҳамма тишингни қоқиб оламан.
-Ие-ие, ҳа воиз, қани кўрайлик-чи, қўлингдан нима келар экан, - деди Зигги ва мени масҳара қилгандай, кекирдагини чўзди. У ўз насибасини олди. Ёмон сўзлар чиққан Зигининг оғзига яхшилаб туширдим. Гарчанд зарба бутун куч билан берилмаган бўлса-да, у столнинг устига чўзилиб ётиб қолди. Сўнгги ҳафта давомида Зигги расмга қараб катта бир яхта моделини ясаётганди. Яхтанинг расмини испаниялик Чико исмли маҳбус берган эди. Сувда сузишга шай бўлган янги, чиройли қилиб безатилган яхта столнинг устида чирой сочиб турарди. Зигги столнинг устига йиқилганда, модель ерга тушди ва парча-парча бўлиб кетди.
Қутуриб кетган Зигги ҳеч нимани ўйламай менга ташланди. Бу сафар уни бир усул билан полга ётқизиб қўйдим. У сўкинди ва қўлимдан чиқиб кетиш мақсадида қаршилик кўрсатди. Мен эса унга бақирардим:
-Зигги, Зигги, бас қил! Дўстим бўлганинг учун буларни сенга айтяпман. Исо сени яхши кўради, шунинг учун сени қутқариб ёрдам бермоқчи!
У қаршилик кўрсатарди, мен эса то у тинчимагунича, панд-насиҳат қилавердим.
Зигги бир неча дақиқага тинчиб қолди, сўнгра бақира кетди:
-Ишонгим келяпти, жуда-жуда ишонгим келяпти, аммо қамоқхонада бунинг иложи йўқ! Бошқа чидай олмайман!
Унинг баҳайбат танаси дир-дир титрарди: ўзини бошқа тутиб туролмасди. Юрагим сиқилди. Бу қамоқхона ҳар куни кучли ва ботир йигитларни синдираётганининг гувоҳи бўлаётгандай эдим. Чорасизлик, умидсизликка тушиш ва ёлғизликдан одамлар ўзларини ўлдирарди ёки ақлдан озарди. Буларнинг ҳаммаси кўз ўнгимизда рўй берарди. Зигги иккимиз йиғлаб юбордик.
-Зигги, кел ибодат қиламиз, - деб таклиф қилдим. – Шу ерда ва ҳозирнинг ўзида. Мен сен учун яна нима қилишим, нима дейишимни билмайман. Мен билан ибодат қиласанми?
Зигги “ҳа” дегандай бош силкиди, тез орада Худонинг ҳозир бўлиши тор камеранинг қашшоқлигига ва қуруқлигига нур сочди.
