39 - боб
Машинамни тор ва қоронғу қишлоқ кўчаларидан ҳайдаб борардим. Бу ерларда доим кийиклар дайдиб юради. “Спидометрга қараб тур”, - деб огоҳлантирдим ўзимни. Бир ками энди кийикка урилиб кетишим қолувди!
Аммо барибир қайсидир дақиқада тўхташ белгисини кўрмай қолибман. Ўзимни қўлга олгунимча, мен йўлнинг чорраҳасига чиқиб қолибман. Қизил чироқ ёнганини кўришим биланоқ, тормозни босдим. Ғилдираклар айланишдан тўхтади ва амашинам катта йўлга сирғаниб чиқиб кетди. Бахтимга, катта йўлда ҳеч ким йўқ экан. На фараларнинг ёруғи кўринарди, на бирор транспорт воситасининг сигнали эшитиларди. Автомобилим қарама-қарши ҳаракат томонига ўтиб қолганди. Шу заҳоти нимадир келиб машинамга урилгандай бўлди, зарба унчалик кучли бўлмаса-да, чўчиб кетдим. Эҳтимол, бирор жонивор урилиб кетгандир, деб ўйладим. Нима юз берганини кўриш учун машинамдан тушдим. Машинамнинг олди фараси синган эди, бошқа ҳеч нарса йўқ. Йўлга қарадим. Йўлда ҳам ҳеч ким йўқ эди. Балки, бу кичкинагина кийикча ёки тулкичадир. Нима бўлган тақдирда ҳам, у тирик ва ўрмончада беркиниб олган бўлиши мумкин.
Автомобилга ўтириб, бир неча метр орқага – чорраҳага қайтдим. У ерда ҳам ҳеч нарса кўрмадим, аммо қандайдир нотинчликни ҳис қилардим. Машина рулини ушлаганимча, бир неча дақиқа ўйланиб ўтирдим. Чорраҳадан унча узоқ бўлмаган жойда, яъни йўлнинг четида яна иккита машина тўхтаганини кўрдим. Машинада ўтирганлардан ҳеч бири автомобилдан чиқмади. “Эҳтимол, улар ҳам қандайдир жониворни деб тўҳтаб туришгандир”, - деб ўйладим. Нима қилишни билмасдим. Идишдаги овқатим совиб қолаётганди. Йўлда диққат қилиб юрмаганлигим учун ўзимни койидим. Машинадагилар билан гаплашишни истамасдим. Айниқса, яраланган жониворни деб. Газни босиб, бошқа йўлдан уйимга жўнаб кетдим. Бошқа бу ҳолат ҳақида эсламадим.
Кейинги шанба куни уйимизга ёшлар гуруҳидан бир нечта ўспирин йигитлар келишди. Биз навбатдаги Муқаддас Китоб дарсини ва кечки овқатни режалаштириб қўйган эдик.
-Ҳой, Тони, машинангизга нима бўлди? Душман ўқи тегдими? – деб сўради кулимсираб Том ва ўзини креслога ташлади. Том жуда ҳам радиони яхши кўрар ва криминалистика билан қизиқарди. У битта қолдирмай полиция хабарларини эшитиб, газетадан маҳаллий детективлар хизмати ҳақидаги ахборотни мунтазаб равишда кузатиб борарди. – Биласизми, полиция сизнинг автомобилингизга ўхшаган бир машинани қидириб юрибди, - деди у лабини қийшайтириб кулар экан.
-Нималар деяпсан? – сўрадим унинг гапларига қизиқиб.
-Душанба куни бир аёл машина тагига кириб кетибди. – Том гапиргани сари, мени титроқ боса бошлади.
-Хўш, бу қаерда содир бўлибди? – сўрадим ҳавотиримни билдирмасликка ҳаракат қилиб.
-Брэкнелл-роудда. Аёл мотоцикл минган экан, машина ҳайдовчиси тўхтамабди ҳам.
Мен ўзимни ёмон ҳис қилдим.
-Яхши, тергов жараёни қандай кетаётганини кейинроқ сўзлаб берасан, - дедим ҳазиллашиб, аммо ичимни муз босди. Болалар уй-уйларига жўнаб кетишини интизорлик билан кутдим.
-Сизга нима бўлди? –сўради Сара келган меҳмонларни кузатиб бўлгач. – Дарсни бунчалик тез тугатасиз деб ўйламагандим.
Мен диванга ўтирдим ва иккала қўлим билан бошимни ушладим. Сара олдингидан ҳам баттарроқ ҳавотирга тушди.
-Ҳой, нима бўлди? Мабодо, касал бўлиб қолмадингизми? – сўради у.
-Сенга бир нарсани айтишим керак... – дедим. Кўзларимга ёш келди, ўзим эса тоғтерак барги каби титрадим. Мен Сарага йўлда рўй берган нохуш воқеани ҳаммасини сўзлаб бердим.
-Нега гап ўша воқеа ҳақида кетяпти деб ўйлайсиз? – сўради Сара, имкон қадар ўзини қўлга олишга ҳаракат қилиб.
-Гап худди ўша воқеа ҳақида боряпти. Худди ўша вақт, худди ўша жой. Мендан бошқа у ерда яна ким бўлиши мумкин?
-Тони, нега бу ҳақда менга олдинроқ айтиб бермадингиз?
-Шунчалик жиддий, нохуш воқеа юз берганини билганим йўқ эди.
-Машина бир нимага урилганини сезмаган бўлишингиз мумкин, шундайми?
-Шунга ўхшаш бир нарса юз берганди. Машинамга урилган бирор ҳайвон деб ўйлагандим. Ўзинг ўйлаб кўргин-а, машинамнинг фақатгина олди фараси синган, холос.
-Тони, энди нима бўлади? – деб сўради хавотирланган Сара. Энди у ҳам ваҳимага тушди.
Мен бирозгина тинчланиш ва яхшилаб ўйлаб кўриш мақсадида, у ёқдан–бу ёққа юра бошладим.
-Ҳаммасини аниқ билмагунимизча, ҳеч нарса қилмаганимиз маъқул... – деди Сара.
Сара ўқилмаган бир уйим газеталарни олди ва бир нималарни ахтариб, тита бошлади. Брэкнелл-роудда юз берган фожеа ҳақидаги мақолани кўриб қолиб, бақириб юбормаслик учун оғзини қўли билан беркитди.
-Йўқ! – деб газетани тортиб олдим.
Газетада юз берган фожеа ҳақида тафсилотлар ёзилганди. Душанба куни кечқурун, таҳминан соат тўққиз яримда, Брэкнелл-роуд чорраҳасида номаълум машина томонидан кўчани кесиб ўтаётган мотоцикл уриб кетилган. Мотоциклни бошқараётган аёл йўлнинг четидаги ариққа тушиб кетган ва ўша ерда ҳалок бўлган. Аёл маҳаллий бойскаутлар отрядини раҳбари ва икки гўдакнинг онаси бўлган эди. Ўша мудҳиш куни у йиғилишдан кейин уйга қайтаётган экан. Сўнг газетада хабар берилишича, аниқланмаган автомобил ҳайдовчиси қотиллик юз берган жойдан ғойиб бўлибди, энди детективлар қотилни излашаяпти.
Мени қалтироқ босарди. Сара қорнини ушлаганича, уввос тортиб йиғларди.
-Агар ўша аёлни босиб кетган бўлсам, у ҳолда мен албатта қамаламан... – дедим.
-Аммо бу бахтсиз ҳодиса–ку, кутилмаган тасодиф! – эътироз билдирди Сара.
-Аёл вафот этган! – деб бақирдим ўзимни тута олмай. –Тасодифми, тасодиф эмасми, барибир мени қамаб қўйишади.
-Боламиз-чи? – янада қаттиқроқ йиғлади Сара. - Биз нима қиламиз?
Биз Сара билан Худо мени яна қамоқхонага қайтаришини истамаслиги ҳақида кечаси билан гаплашиб чиқдик. У бизни бундай азоблардан ҳалос қилиши аниқ! Бирга тинмай ибодат қилдик. “Раббий Исо Масиҳ! Ўзинг бизни қутқар!” Биз Худога илтижо қилардик, бироқ илтижоларимиз арзимас эди. Биз Унинг иродаси бажарилишини эмас, балки бизнинг илтижоларимиз бажарилишини сўрардик.
Биз ҳеч нима қилмасликка қарор қилдик.
Бир неча кун ўтгач, автомобилни автосервисда қолдирдик. Машинамга автостоянкада шикаст етказишибди деб, механик устани алдадим. Автосервисда машинамнинг ремонти тугагунча, бизга бошқа машина беришди. Сарани ишлаётган мактабига олиб бориб қўйдим. Сарани қолдириб қайтарканман, орқани кўрсатувчи ойнадан қандайдир полиция келиб, Сарани гапга солаётганини кўрдим. Орқага қайтишимга тўғри келди. Мен чинакамига ҳавотирга тушдим, хавотирлигим Сараникидан ҳам кўпроқдай туюлди. Бу полициячини Сара танирди. Полициячининг ўғли хотинимнинг синфида ўқирди.
-Машинаингизга нима бўлди? – деб сўради полициячи уларнинг олдиларига борганимда.
Сара безовталаниб менга қаради.
-Машинамни автосервисда қолдирдим, - деб жавоб бердим.
-Яхши, - тиржайди полициячи. – Ҳозирда худди сизнинг машинангизга ўхшаганини қидириб юрибмиз. Район бўйича шундай машинадан беш юзтаси регистрациядан ўтган экан. Шу машиналардан бири ўлим билан тугаган йўл ҳалокатига учраган.
“Ишқилиб Сара ўзини тута билсин-да”, - ўйладим ҳавотирланиб. Бахтимизга, полициячи хайрлашиб, ишини давом эттиришга кетди.
Бу учрашувдан сўнг зудлик билан уйга қайтиб, телефон справочнигини тита бошладим. Катта кулфатга дуч келганимни тушундим. Бизга адвокат керак.
Кейинги куни эрта саҳарда эшигимиз тақиллади. Ётган ўрнимдан сапчиб турдим ва эшик томон отилдим. Эшикни очганимда, уйимизга бир тўда полициячи итлари билан бостириб кирди. Қўрқиб кетганидан ранги оқарган Сара зинапояда турарди. Полициячилар тинтиш учун ордер кўрсатди ва уйда тинтув ўтказа бошлади. Олиб кетиш учун компьютертимизни ўчириб қўйди, ниманидир ахтариб ахлат челагимизни титиб ташлади.
Сара индамай турарди. Полициячилар Сара иккимизни ҳар хил машинага итариб тиқаётганларида, қўшниларимизни деразадаги пардалари бир неча бор очилиб, ёпилди. Бошим гаранг эди. Э-воҳ, нималар қилиб қўйдим! Энди қандай қилиб ўзим “пиширган ош”ни мен ҳазм қила оламан? Сарага нима бўлади? Бунинг ҳаммасига у қандай дош беради? ПолиЦия маҳкамасига олиб келгач, полиЦиячилар бизни алоҳида-алоҳида камерага олиб киришди. Сўроқларни ҳам бошқа-бошқа хоналарда ўтказишарди. Бўлиб ўтган воқеани қандай бўлса, шундайлигича тезроқ сўзлаб беришни хоҳлардик. Энди ҳеч қандай ёлғон гапириш йўқ! Сара иккимиз мудҳиш воқеа қандай юз берганини, рўй-рост айтиб беришга ҳаракат қилардик. Сўроқ ўз-ўзидан мени унча ҳавотирга солмасди. Бу дунёда бошқа яшагим келмасди. Машинамда босиб, ўлдириб қўйган аёл ҳақида ўйлардим. Хушхабарчи сифатида, одамларни Исо Масиҳга олиб боришга даъват этилганман, токи Исо уларга янги ҳаёт инъом этсин. Ҳозир-чи, ҳозир нима юз берди? Тубан кетиб, бир бегуноҳ аёлнинг ўлимига сабабчи бўлиб турибман. Мен сингари, у ҳам ёшлар билан ишлаб, уйга кетаётган эди. Аёлни уйда икки норасида боласи кутиб ўтиришганди. Агар аёл масиҳий бўлмаса-чи? Демак, уни абадий ҳаётга эришиш имконидан маҳрум қилган бўламан! Самодаги жойимни ўша аёлга беришини, мени эса жаҳаннам қаърисига жўнатишини Худодан илтижо қилиб сўрардим. Агар ўлимим аёлни ҳаётга қайтариш имконини берганда эди, ҳаётимдан воз кечган бўлардим. “Раббий, менга Ўз нигоҳингни қарат ва мени дўзахга равона қил!” – деб сўрардим Худодан.
Полиция маҳкамасида бизни тўғри тушунишди ва бизга ачинишди. Полициячилар вазиятни тўғри баҳолашга ҳаракат қилди. Тергов ишларидан шулар аён бўлдики, тезликни оширмаганман, ёмғир ёғаётгани учун йўллар сирпанчиқ бўлган, ҳалок бўлган аёлнинг мотоцикли сигнал берувчи чироқлар билан таъминланмаган экан. Бироқ бунинг ҳаммаси кайфиятимни ва руҳимни кўтармади. Нима бўлган тақдирда ҳам, бир инсоннинг ўлими ва оиласидаги катта мусибатнинг сабабчиси бўлиб қолдим.
-Буларнинг ҳаммасига хотинимнинг ҳеч қандай дахли йўқ, - дедим полициячиларга, - илтимос, уни қўйиб юборинг.
Сара бундай шарт-шароитда сақланиши унинг соғлиги учун жуда зарар. Автомобилимиз Саранинг номида бўлгани учун уни қамоққа олишди. Полиция фикрича, Саранинг қамоққа олиниши менга таъзийқ ўтказиш мақсадида амалга оширилган экан. Шундай ҳолатда полициячилар мени сўзсиз ҳаммасини ўз бўйнига олади деб, тахмин қилган экан.
-Қулоқ солинг, Тони, бу ахир бахтсиз ҳодиса–ку, - деб тинчлантирди сержант. Аммо унинг гаплари менга асло енгиллик келтирмади. – Ҳамма кўрсатмалар сизнинг фойдангизга ҳал бўлаяпти. Жиноят текшириш хизмати сизга мурувват кўрсатади.
Нима қилишни билмай бош чайқадим. Мен ҳеч қандай енгилликни ёки мурувватни тан олмайман. Қилган ишимга яраша жазо олишим керак.
-Агарда аёл ўлмаганда, Тони, сизни жиноий жавобгарликка тортишга ҳеч қандай асос бўлмасди, - гапини давом эттирди сержант. – Бу ҳолда жазонинг энг оғири – сизни ҳайдовчилик гувоҳномангиздан маҳрум қилишарди холос. Аммо вазият ҳозир бошқача...
Бундан кейинги ойлар ўз-ўзидан жаҳаннам синовига ўхшарди. Одамлар билан нима юз берганини гаплашиш жуда оғир эди. Ҳар сафар бу нохуш воқеа эсга олинганда, биз юз берган ҳодисадан ниҳоятда эзилирдик. Ҳаттоки энг яқин дўстларимиз ҳам юз берган воқеа тафсилотларини билмасди. Жамоатдан ҳам биз қаттиқ зарба едик. Жамоат аъзоларига нисбатан ўзимизни самимий тутишга ҳаракат қилардик. Аммо уларнинг кўмаги ва севгисига муҳтож бўлиб турган пайтимизда, улар биздан юз ўгирди. Мени ёшлар қавмбошиси вазифасидан бўшатишди ва буни бошқа биродар зиммасига юклашди. Мен учун бу юракка санчилган пичоқдай бўлди. Биродарлар кенгашининг чиқарган бундай қарорини тушунишга ҳаракат қилдим. Бунинг учун эса ўзим билан ўзим курашишимга тўғри келди.
Вазият кундан–кунга кескинлашиб борарди. Айни шу ҳодисалар авж олган пайтда, яъни 11 июнь 2000 йили Сара ўғил туғди. Ўғлимизга Этан деб исм қўйдим.
Ҳаётимдаги энг қувончли кун аянчли ҳолат билан якун топиши мумкин. Агар мени ҳукм қилиб, қамоқ жазосини тайинлашса-чи? Саранинг бир ўзи болани қандай қилиб оёққа турғизади? Бу дунёдаги энг яқин одамларимга қандай ёрдам беришим мумкин?
Маъносиз изтиробимиз ва шубҳа-гумонларимиз ярим йилга чўзилиб кетди. Ниҳоят ҳаммаси ижобий ҳал бўлишига ишониб, Лондондан кетишга қарор қилдик. Биз Дидкокда бир уй топдик, бироқ у ерда ҳам узоқ яшамадик. Янги туққан Сара иложи борича ота-онаси яқинида яшашни хоҳлади. Биз яна Эссексга қайтиб келдик. Мен Саутэндедаги безори болалар уйида ёшлар руҳоний мураббийси вазифасини бажаришга рози бўлдим. Болалар уйининг директори Рон Райт мен билан очиқчасига гаплашди. У терговдалигимни биларди, аммо Раббий унга юрагимни очди, юрагим эса ёшларга хизмат қилиш ва хушхабарни тарқатишга тўлиб тошган эди. Ҳаётнинг аччиқ зарбаларига дош берганимни билган Рон, безори болалар билан тил топишиб, уларни тўғри йўлга бошлашимга, Рон Райт эсаа Худо олдида болалар учун жавоб беришига иккимиз ҳам ишонардик. Болалар билан ишлаб, анчагина таскин топдим.
